ქართული ისტორიული საბუთების კატალოგი

წისქვილის შეწირულობის წიგნი ბატონიშვილ ერეკლესი წმიდა დოდოს მონასტრისადმი

საუკუნე
XVIII
წელი
1742 წ. 5 ივნისი
ტექსტის მატარებელი

ქაღალდი 

ავთენტურობა
პირი
დაცულობის ადგილი
საქართველოს ეროვნული არქივი, საისტორიო ცენტრალური არქივი.
შიფრი
1449/2159
ძველი სააღრიცხვო-საარქივო ნომერი
1
მასალა

ქაღალდი  თეთრი, დაწერილი შავი მელნით

ფორმა
კოდექსი
კეფების/ფურცლების რაოდენობა
3
დამწერლობის სახეობა
  • მხედრული
განკვეთილობა

ორი წერტილი ყოველი სიტყვის შემდეგ

მდგომარეობა

მოღწეულია სრული სახით, კარგ მდგომარეობაში 

მითითებული თარიღი

ქორონიკონი  ულ (1742), ივნისის ე (5)

ბეჭედი
დამწერი
შენიშვნა

1. სარგის კაკაბაძეს მითითებული აქვს საბუთის დედნის ზომა: 43x191/2.

2. ექსცერპტი, ფ. 1451, წიგნი 1/1, გვ.162v, დოდოს მონასტერი; გატარებული 1818 წ. სინოდის კანტორის სარეგისტრაციო წიგნში.

3. ბატონიშვილმა ერეკლემ გამოისყიდა საგარეჯოს ნაცვალ პაპუასაგან ნახევარი წისქვილი (მეორე ნახევარი ეკუთვნოდა წმიდა დოდოს მონასტერს) და შეწირა დოდოს მონასტერს.

4. ნაცვალი - მოხელე, ვისიმე მოადგილე. ნაცვლებად მცირე შეძლების აზნაურები ინიშნებოდნენ. ისინი მეთვალყურეობას უწევდნენ ქალაქში წესრიგის დაცვას;  სოფლად - მოურავის მოადგილე. ამასთანავე ევალებოდათ უცხო ქვეყნებში წამსვლელ-მომსვლელთა თვალის მიდევნება, რის შესახებაც ყოველდღიურ ანგარიშს აბარებდა მოურავს. გარდა ამისა ევალებოდა ვაჭრების მიერ ვაჭრობის წესების დაცვის მეთვალყურეობა. იგი წესრიგს ამყარებდა დოღისა და საერთოდ საზოგადოებრივი გართობის ადგილებში. მას ზომები უნდა მიეღო ხანძრისა და ეპიდემიების შემთხვევაში.

5. წისქვილი - ძლიერი სოფლის აუცილებელი შემადგენელი ნაწილი, უკვე XII ს-დან. წისქვილი განსაზღვრავდა სოფლის ეკონომიკურ სიძლიერეს. დიდ სოფლებში ზოგჯერ ორი ან სამი წისქვილი იყო და რამდენიმე სოფელს ემსახურებოდა. ამიტომ მეწისქვილეობა რთული და საპასუხისმგებლო საქმიანობა იყო და იგი მეტწილად თავისუფლდებოდა საფეოდალო და საეკლესიო  გადასახადებისგან. სოფლის გაყიდვის ან შეწირვის შემთხვევაში, სათანადო საბუთში წისქვილი აუცილებლად აღინიშნებოდა. განსაკუთრებული მნიშვნელობა ჰქონდა მდინარე მტკვარზე გამართულ წისქვილებს.