ქართული ისტორიული საბუთების კატალოგი

არზა ნიქოზელი დავითის, საეკლესიო ვენახის უკანონოდ მითვისების თაობაზე ოქმი ერეკლე II-ისა მდივანბეგ იესე ამილახვრის და მიმბაშ იოანე დიასამიძისადმი, მიწის დაბრუნების და საეკლესიო მამულების ხელშეუხებლობის შესახებ

საუკუნე

XVIII

წელი

1777 წ. 20 აგვისტო

ტექსტის მატარებელი

ქაღალდი

ავთენტურობა

ექსცერპტი

დაცულობის ადგილი

საქართველოს ეროვნული არქივი, საისტორიო ცენტრალური არქივი.

შიფრი

1451/3-10, 93r

მასალა

ქაღალდი მოყავისფერო, დაწერილი ყავისფერი მელნით

ფორმა

კოდექსი

კეფების/ფურცლების რაოდენობა

დამწერლობის სახეობა

მხედრული

განკვეთილობა

წერტილი და მძიმე ადგილ ადგილ

მდგომარეობა

მოღწეულია სრული სახით, კარგ მდგომარეობაში

მითითებული თარიღი

ქორონიკონი უΩე (1777), აგვისტოს 20

ბეჭედი

შენიშვნა

1. ექსცერპტი, ფ.1451/3-10, გვ.93r, ნიქოზის ეკლესია.

2. მიმბაში (თურქ.) - ათასისთავი, ციხისთავი, მინბაში თავისი შინაარსით ციხის უფროსს, ციხის თავს ნიშნავს. მათ მეციხოვნეები ექვემდებარებოდნენ. მინბაშის უპირველესი ამოცანა იყო ციხე მოემარაგებინა მცველებით, იარაღით, პროდუქტებით. მინბაში მეფის შემდეგ ერთადერთი ბატონ-პატრონი იყო ციხისა. ,,მინბაშს" ქართული ტერმინი ციხისთავი არ განუდევნია და საბუთებში ხშირად გვხვდება ორივე სახელი. XVIII-ის II ნახ.-ში მისი მნიშვნელობა შეიცვალა და როცა ერეკლე II-ემ მორიგე ჯარი შექმნა, ჯარის უფროსებად მინბაშები დააყენა, ერეკლემ მათ დაავალა მორიგე ჯარის გაწვრთნა და ჯარში წესრიგის დაცვა. მაშასადამე ისინი ციხის უფროსობის გარდა ჯარის სამხედრო მეცადინეობასაც ხელმძღვანელობდნენ და სამხედრო უწყების საპატიო მოხელეებად ითვლებოდნენ. მინბაში ზოგჯერ ქალაქის კომენდანტადაც ინიშნებოდა.

3. მდივანბეგი (თურქ. სპარს.) - სამეფოს უმაღლესი მსაჯული; სასამართლოს თავმჯდომარე მეფის მუდმივი მოსამართლე; მსაჯულთუხუცესი. მრჩეველი. პირველად იყვნენ ცოტანი, XVIII ს.ში ოცდაათს გადააჭარბა.