ქართული ისტორიული საბუთების კატალოგი

არზა დათუნა მაისურაძის, ქაიხოსრო ლოლაძის მიერ ყმის უნებართვოდ გაყიდვის თაობაზე ოქმი ერეკლე II-ისა ეშიკაღასბაშ მამუკასადმი, ლოლაძის სასამართლოში მიყვანისა და მაისურაძის სასარგებლოდ სისხლის შეწერის შესახებ

საუკუნე
XVIII
წელი
1769 წ. 22 ივნისი
ტექსტის მატარებელი

ქაღალდი

ავთენტურობა
პირი
დაცულობის ადგილი
საქართველოს ეროვნული არქივი, საისტორიო ცენტრალური არქივი.
შიფრი
1450, 49/146,110v-111v
მასალა

ქაღალდი ნაცრისფერი, დაწერილი შავი მელნით.

ფორმა
კოდექსი
კეფების/ფურცლების რაოდენობა
2
დამწერლობის სახეობა
  • მხედრული
მდგომარეობა

მოღწეულია სრული სახით, კარგ მდგომარეობაში.

მითითებული თარიღი

ქორონიკონი უნზ (1769), თიბათვის კბ (ივნისის 22).

ბეჭედი
შენიშვნა

1. იმავე წლის 28 ივნისის მდივანბეგთა განაჩენით  ლოლაძეს დაეკისრა სისხლი რვა თუმნის ოდენობით

2. რეგისტრირებული რუსული ადმინისტრაციის მიერ 1825 წ. 4 ივნისს, სოვეტნიკი დიმირტი თარხანოვი.

3. სისხლი, სისხლის გაჩენა  - ქართული იურიდიული ტერმინი; ფულადი ან ქონებრივი საზღაურის რაოდენობის განსაზღვრა, რომელიც დამნაშავეს უნდა გადაეხადა  დაზარალებულისთვის ფიზიკური ზიანის მიყენების  გამო.  

4. ეშიკაღასბაში (ოსმალ. ეშიკ - ზღურბლი.  აღა - ბატონი, ბაში - თავი)  – იგივე მანდატურთუხუცესი, მეფის კარზე წესრიგის მეთვალყურე საპოლიციო აპარატის მოხელე; მეფის კარის დაცვის უფროსი.   ეშიკაღასბაშის მოვალეობაში შედიოდა სასამართლოს მიერ გამოტანილი განაჩენის სისრულეში მოყვანა. იასაულების გაგზავნა სამართლის აღსასრულებლად. ვახტანგ მეფის სამართლის წიგნის მიხედვით ეშიკაღასბაშს ევალებოდა გაფანტულიყმების მოგროვება და პატრონისთვის დაბრუნება. სამეფო ეშიკაღასბაშის გარდა იყო ორი სახის ეშიკაღასბაში: ხალვათხანის/ქარხნების (ორი) და  არმის/სასახლის (ორი).   ეშიკაღასბაში როგორც ტერმინი XVII ს-ში როსტომ მეფემ შემოიღო. ექვემდებარებოდნენ: ბოქაულთუხუცესი, ბოქაული, სოიბათიასაული, ყორიასაული, იასაული, მემანდარი, ყაფიჩი.  ძირითადად სასახლის მოხელეებად ითვლებოდნენ, თუმცა ტერიტორიულ-ადმინისტრაციულ მოხელეებადაც (კახეთის, ქართლის) იყვნენ. ყველა სახის ეშიკაღასბაში საპოლიციო აპარატის მოხელეები არიან.