ქართული ისტორიული საბუთების კატალოგი

თბილისში ციხის მოედანზე მდებარე დუქნის ადგილის წყალობის წიგნი ერეკლე II-ისა ისაია თაყუაშვილისადმი

საუკუნე
XVIII
წელი
1796 წ. 26 მაისი
ტექსტის მატარებელი

ქაღალდი

ავთენტურობა
პირი
დაცულობის ადგილი
საქართველოს ეროვნული არქივი, საისტორიო ცენტრალური არქივი.
შიფრი
1450, 18/17; 20r-21v
მასალა

ცისფერი ქაღალდი, დაწერილი შავი მელნით

ფორმა
კოდექსი
კეფების/ფურცლების რაოდენობა
2
დამწერლობის სახეობა
  • მხედრული
განკვეთილობა

წერტილი ერთგან თარიღის ბოლოს

მდგომარეობა

სრული

მითითებული თარიღი

ქორონიკონს უპდ (1796), მაისის კვ (26)

დამტკიცება

კათალიკოსი ანტონ II, ბატონიშვილი გიორგი;  მეფის ძე იულონი,  მეფის ძე ფარნაოზი,  მეფის ძე დავითი

ბეჭედი
გამოცემები

ერეკლე II-ის მიერ გაცემული საბუთები, 1736-1797 წლები, 2008 წ. გვ.219.

შენიშვნა

1. რეგისტრირებულია რუსეთის ადმინისტრაციის მიერ 1820 წ. 9 ოქტომბერს, სოვეტნიკი დიმიტრი თარხანოვი.

2. დუქანი (არაბ.– სავაჭრო სახლი; სახელოსნო) — მცირე სავაჭრო და სახელოსნო (ზოგჯერ სასადილოც) სახლები თბილისსა და სხვა ქალაქებში XVII საუკუნიდან, როდესაც ტერმინი „დუქანი“ შეენაცვლა ქულბაქს. XVII-XVIII საუკუნეებში ქულბაქი და დუქანი სინონიმები იყო. დასავლეთ საქართველოში დუქანი XIX საუკუნიდან დამკვიდრდა, XVII-XVIII საუკუნეებში კი იმავე მნიშვნელობით იხმარებოდა „ხულა“. რადგანაც დუქანი ერთდროულად სახელოსონოც იყო და სავაჭროც, XVIII საუკუნის ბოლოს თბილისში 50 საფეიქრო ნაწარმის დუქანი ყოფილა.თბილისში დუქნები ეკუთვნოდათ მოქალაქეებს, თავადაზნაურებს და ეკლესიას. თავად-აზნაურები დუქნებს ხშირად ქირით აძლევდნენ მოქალაქეებს, რომლებიც ვაჭრობა-ხელოსნობას აქ ეწეოდნენ. დუქნები ჰქონიათ ყმებსაც, მაგრამ მათ არშეეძლოთ ბატონის ნებართვის გარეშე მისი გაყიდვა, ხოლო მათი უშვილოდგარდაცვალებისშემთხვევაშიდუქანი ბატონს რჩებოდა. დუქნებს მისი პატრონებიხშირად გირაოდ აძლევდნენ მევალეს, რომელიც მრავალი წლის მანძილზეიღებდა ამ დაგირავებული დუქნიდან შემოსავალს. სადუქნე ადგილზე დუქნის აშენებას XVII-XVIII საუკუნეებში მეფის ნებართვა სჭირდებოდა.