არზა პაატა მეითრიშვილის ქვრივისა, ნავთლუღის და არაშენდას მიწების უსამართლოდ წართმევის თაობაზე ოქმი ერეკლე II-ისა, ნავთლუღის ციხის მოურავ-მდივნის სოლომონისა და ნაცვალ გოგიასადმი, მამულისა და მისი შემოსავლის მეითრიშვილის ქვრივ-ობლებისთვის დაბრუნებისა და ხელშეუხებლობის შესახებ
- საუკუნე
- XVIII
- წელი
- 1789 წ. 26 ივნისი
- ტექსტის მატარებელი
ქაღალდი
- ავთენტურობა
- პირი
- დაცულობის ადგილი
- საქართველოს ეროვნული არქივი, საისტორიო ცენტრალური არქივი.
- შიფრი
- 1450, 8/147; 191v-192v
- მასალა
ქაღალდი ცისფერი დაწერილი შავი მელნით
- ფორმა
- კოდექსი
- კეფების/ფურცლების რაოდენობა
- 2
- დამწერლობის სახეობა
-
- მხედრული
- მდგომარეობა
მოღწეულია სრული სახით, კარგ მდგომარეობაში
- მითითებული თარიღი
ქორონიკონსა უოზ (1789), ივნისის კვ (26)
- ბეჭედი
-
- შენიშვნა
1. რეგისტრირებულია რუსეთის ადმინისტრაციის მიერ 1820 წ. 24 მაისს, სოვეტნიკი დიმიტრი თარხანოვი.
2. მდივანი (არაბ. - სახელმწიფო საბჭო, სამეფო კანცელარია) - საპატიო მოხელე, რომელიც სამეფო კარზე და სახელმწიფო დაწესებულებებში ადგენდა სხვადასხვა სახის დოკუმენტებს; საამისოდ ის გადიოდა საგანგებო მომზადებას; მდივნისათვის აუცილებელ ძირითად მოთხოვნას წარმოადგენდა: დიდი განათლება, ენების ცოდნა და სამდივნო საქმეში დახელოვნება. ყველა მდივანი თანაბარი უფლებებით სარგებლობდნენ და ,,უხუცესი" არ ჰყავდათ. ქართლ-კახეთში ექვსი მდივანი ჰყოლიათ. ერეკლე II-ის დროს მათი რიცხვი ათამდე გაზრდილა. მდივანი არა მარტო ადგენდა საბუთებს, არამედ უშუალო მონაწილეობასაც ღებულობდა ამა თუ იმ ღონისძიების გატარებაში. ქართლ-კახეთში 6 მდივანი ყოფილა. შემდეგში ერეკლეს დროს მათი რიცხვი გაიზარდა 10/11 მდივნამდე. მდივნობა შემოსავლიანი და საპატიო სახელო იყო. მდივნობა მემკვიდრეობით გადადიოდა.
3. მოურავი -ეკონომო, მეურვე, დანიშნული სამეფო ხელისუფლების მიერ. იფი სამეურნეო ხასიათის ფუნქციას ასრულებს და საბუთებში გვხვდება X-XI სს-იდან. XVIII ს-შიმოურაცის როგორც მოხელის ფუნქცია გაიზარდა. იგი მმართველობის ადგილობრივი აპარატის მოხელეა ქალაქსა და სოფელში. ევალებოდა მართვა და კონტროლი ქალაქსა და სოფელში; ნიხრის დაწესება გასაყიდ საქონელზე; ითავსებდა სასამართლო მოხელის ფუნქციასაც. სოფლის მოურავი ინიშნებოდა სამეფო ხელისუფლების მიერ. ქატრტლსა და კახეთში 38-38 მოურავი იყო. იგი მმართველობის ადგილობრივი აპარატის მთავარი მოხელე იყო, მას ექვემდებარებოდნენ მელიქი, მამასახლისი, ნაცვალი, ქევხა; ჰყავდათ მოურავთუხუცესი. ეს თანამდებობა არ იყო მემკვიდრეობითი.
4. ნაცვალი - მოხელე, ვისიმე მოადგილე. ნაცვლებად მცირე შეძლების აზნაურები ინიშნებოდნენ. ისინი მეთვალყურეობას უწევდნენ ქალაქში წესრიგის დაცვას; სოფლად - მოურავის მოადგილე. იგი დოღისა და საერთოდ საზოგადოებრივი გართობის ადგილებში წესრიგს ამყარებდა. მას ზომები უნდა მიეღო ხანძრისა და ეპიდემიების შემთხვევაში.
