არზა ოჰანეზ შერმაზანაშვილისა, გარდაცვლილ ამხანაგის მიერ გაყიდული საქონლის გადასახადის უსაფუძვლოდ მოთხოვნის თაობაზე ოქმი ერეკლე II-ისა რევაზ ამილახორისა და მდივანბეგებისადმი, საჩივრის სასამართლოში გარჩევის შესახებ
- საუკუნე
- XVIII
- წელი
- 1785 წ. 30 ივლისი
- ტექსტის მატარებელი
ქართული
- ავთენტურობა
- დედანი
- დაცულობის ადგილი
- საქართველოს ეროვნული არქივი, საისტორიო ცენტრალური არქივი.
- შიფრი
- 1448/431
- ძველი სააღრიცხვო-საარქივო ნომერი
- 94; 120
- მასალა
ჭვირნიშნიანი ქაღალდი ღია ყავისფერი, შესრულებული ყავისფერი და შავი მელნით
- ფორმა
- კოდექსი
- კეფების/ფურცლების რაოდენობა
- 1
- ზომები
- 260X149; რესტავრირებული: 282X175
- დამწერლობის სახეობა
-
- მხედრული
- განკვეთილობა
წერტილი ყოველი სიტყვის შემდეგ
- მდგომარეობა
რესტავრირებული
- მითითებული თარიღი
ქორონიკონს უოგ (1785), მკათათვის ლ (ივლისის 30)
- დამტკიცება
ბეჭდით ამტკიცებენ მდივანბეგები: იესე ოსეს ძე [ბარათაშვილი], თეიმურაზ ციციშვილი, მდივანი სულხან თუმანიშვილი
- ხელრთვა
-
- ბეჭედი
-
- გამოცემები
ი. დოლიძე, ქართული სამართლის ძეგლები, ტ.V, 1974 წ. გვ.312-313
- შენიშვნა
1. ამხანაგი - მეწილე ვაჭრობაში; ამქარის/ამხანაგობის (რომელიმე ხელობის ოსტატ-ხელოსანთა გაერთიანება) წევრი.
2. მდივანბეგების განაჩენით ვალის გადახდა დაეკისრა რუსეთში წასულ ამხანაგის დისშვილს.
3. მდივანბეგი (თურქ. სპარს.) - სამეფოს უმაღლესი მსაჯული, სასამართლოს თავმჯდომარე მეფის მუდმივი მოსამართლე; მსაჯულთუხუცესი. მრჩეველი. პირველად იყვნენ ცოტანი, XVIII ს.ში ოცდაათს გადააჭარბა.
4. ჭვირნიშანი, წყლის ნიშანი, ფილიგრანი — გამჭვირვალე გამოსახულება - მოხატულობა ან ტექსტი ქაღალდზე, რომელიც ჩანს მხოლოდ სინათლეზე გახედვისას; კეთდება ქაღალდის წარმოების პროცესში ქაღალდის სველ ტილოზე ეგუტერის ან მრგვალბადიანი მანქანის ცილინდრების მეშვეობით. ჭვირნიშანი აღმოცენდა ევროპაში იმ პერიოდში, როდესაც ქაღალდის წარმოებამ სავაჭრო-სასაქონლო მნიშვნელობა მოიპოვა. პირველად იგი ქაღალდის იტალიურ ნაწარმზე გაჩნდა XIII ს-ის ბოლოს. ამ ნიშნის მიხედვით ხდებოდა ხელოსნის შრომის ანაზღაურება. ევროპული წარმოების ქაღალდი ჭვირნიშნიანი იყო XIX ს-ის ბოლომდე. ევროპულისაგან განსხვავებით, აღმოსავლური წარმოების ქაღალდს ჭვირნიშანი არ ჰქონია.
ქართული ტერმინი „ჭვირნიშანი“ ივანე ჯავახიშვილმა შემოიღო. ქართული ხელნაწერების ჭვირნიშნებს პირველმა ექვთიმე თაყაიშვილმა მიაქცია ყურადღება. ქართულ წერილობით ძეგლებში ჭვირნიშანი XIV ს-ის დამდეგიდან გვხვდება, ქაღალდი ვენეციიდან შემოჰქონდათ. XV-XVI სს-ის მიჯნაზე აღმოსავლური წარმოების ქაღალდი საქართველოში გაქრა და ევროპული ჭვირნიშნიანი ქაღალდი გაბატონდა. თუ ძველად ჭვირნიშანს სავაჭრო-სასაქონლო ღირებულება ჰქონდა, თანდათანობით მან შეიძინა სამეცნიერო და დამცავი დატვირთვა: ჭვირნიშნით არკვევენ ძველი ქაღალდის სადაურობას და ათარიღებენ უთარიღო ძველ დოკუმენტაციასა და წიგნებს, ყალბისაგან ანსხვავებენ ნამდვილ ფულს, ფასიან ქაღალდებს, საბუთებს, მარკებს და ა. შ. ზოგჯერ მისი დანიშნულება მხოლოდ ქაღალდის გალამაზებაც არის.
