არზა მსაჯულ იესესი, ოსის მიერ ცხენების, ნაბდისა და თოფ-იარაღის მოპარვის თაობაზე ოქმი ერეკლე II-ისა მდივანბეგ იესე და ნაიბეშიკაღასბაშ ზაზასადმი, სასამართლოში საჩივრის გარჩევის შესახებ
- საუკუნე
- XVIII
- წელი
- 1782 წ. 2 მაისი.
- ტექსტის მატარებელი
ქაღალდი
- ავთენტურობა
- დედანი
- დაცულობის ადგილი
- საქართველოს ეროვნული არქივი, საისტორიო ცენტრალური არქივი.
- შიფრი
- 1448/4557
- ძველი სააღრიცხვო-საარქივო ნომერი
- 23
- მასალა
ჭვირნიშნიანი ქაღალდი თეთრი, დაწერილი შავი მელნით
- ფორმა
- კოდექსი
- კეფების/ფურცლების რაოდენობა
- 1
- ზომები
- 210X159
- დამწერლობის სახეობა
-
- მხედრული
- განკვეთილობა
წერტილი ადგილ ადგილ
- მდგომარეობა
მოღწეულია სრული სახით, კარგ მდგომარეობაში
- მითითებული თარიღი
ქორონიკონს უო (1782), მაისის ბ (2)
- ხელრთვა
-
- ბეჭედი
-
- შენიშვნა
1. მდივანბეგი (თურქ. სპარს.) - სამეფოს უმაღლესი მსაჯული; სასამართლოს თავმჯდომარე მეფის მუდმივი მოსამართლე; მსაჯულთუხუცესი. მრჩეველი. პირველად იყვნენ ცოტანი, XVIII ს.ში ოცდაათს გადააჭარბა.
2. ეშიკაღასბაში (ოსმალ. ეშიკ - ზღურბლი. აღა -ნ ბარონი, ბაში - თავი) – (იგივე მანდატურთუხუცესი) მეფის კარზე წესრიგის მეთვალყურე საპოლიციო აპარატის მოხელე; მეფის კარის დაცვის უფროსი. ეშიკაღასბაშის მოვალეობაში შედიოდა სასამართლოს მიერ გამოტანილი განაჩენის სისრულეში მოყვანა. იასაულების გაგზავნა სამართლის აღსასრულებლად. ვახტანგ მეფის სამართლის წიგნის მიხედვით ეშიკაღასბაშს ევალებოდა გაფანტულიყმების მოგროვება და პატრონისთვის დაბრუნება. სამეფო ეშიკაღასბაშის გარდა იყო ორი სახის ეშიკაღასბაში: ხალვათხანის/ქარხნების (ორი) და არმის/სასახლის (ორი). ეშიკაღასბაში როგორც ტერმინი XVII ს-ში როსტომ მეფემ შემოიღო. ექვემდებარებოდნენ: ბოქაულთუხუცესი, ბოქაული, სოიბათიასაული, ყორიასაული, იასაული, მემანდარი, ყაფიჩი. ძირითადად სასახლის მოხელეებად ითვლებოდნენ, თუმცა ტერიტორიულ-ადმინისტრაციულ მოხელეებადაც (კახეთის, ქართლის) იყვნენ. ყველა სახის ეშიკაღასბაში საპოლიციო აპარატის მოხელეები არიან.
3. ნაიბეშიკაღასბაში - ეშიკაღასბაშის მოადგილე (ნაიბი - ვისიმე მოადგილე, შემცვლელი)
