არზა მურსაყული აღასი, მეფის მიერ ნაბოძები მიწიდან ეშიკაღასბაშ დიმიტრის მიერ ღალის წართმევის თაობაზე ოქმი ერეკლე II-ისა ეშიკაღასბაშ დიმიტრისადმი, მურსაყული აღას მიწების ხელშეუხებლობის შესახებ
- საუკუნე
- XVIII
- წელი
- 1781 წ. 24 აგვისტო.
- ტექსტის მატარებელი
ქაღალდი
- ავთენტურობა
- პირი
- დაცულობის ადგილი
- საქართველოს ეროვნული არქივი, საისტორიო ცენტრალური არქივი.
- შიფრი
- 1450, 52/82, 72r-73r
- მასალა
ქაღალდი ნაცრისფერი, დაწერილი შავი მელნით
- ფორმა
- კოდექსი
- კეფების/ფურცლების რაოდენობა
- 2
- დამწერლობის სახეობა
-
- მხედრული
- მდგომარეობა
მოღწეულია სრული სახით, კარგ მდგომარეობაში
- მითითებული თარიღი
ქორონიკონსა უΩთ (1781), მარიამობის კდ (აგვისტოს 24)
- ბეჭედი
-
- შენიშვნა
1. რეგისტრირებულია რუსეთის ადმინისტრაციის მიერ 1826 წ. 29 მაისს, სოვეტნიკი შერმაზან აფხაზოვი.
2. მინაწერი რეგისტრაციაზე: ,,ოქმი მეფის ირაკლისა დიმიტრი ეშიყაბაშთან მიწერილი არს ახალის მელნით მოვლებული და გაფხეკილებიცა და აგრეთვე ქორონიკონიცა არის ახალის მელნით მოცხოვლებული და გაკეთებული და სხვა ასლთან თანასწორ არს, სოვეწტნიკი თ(ავად)ი აფხაზოვი".
3. ეშიკაღასბაში (ოსმალ. ეშიკ - ზღურბლი. აღა - ბატონი, ბაში - თავი) – იგივე მანდატურთუხუცესი, მეფის კარზე წესრიგის მეთვალყურე საპოლიციო აპარატის მოხელე; მეფის კარის დაცვის უფროსი. ეშიკაღასბაშის მოვალეობაში შედიოდა სასამართლოს მიერ გამოტანილი განაჩენის სისრულეში მოყვანა. იასაულების გაგზავნა სამართლის აღსასრულებლად. ვახტანგ მეფის სამართლის წიგნის მიხედვით ეშიკაღასბაშს ევალებოდა გაფანტულიყმების მოგროვება და პატრონისთვის დაბრუნება. სამეფო ეშიკაღასბაშის გარდა იყო ორი სახის ეშიკაღასბაში: ხალვათხანის/ქარხნების (ორი) და არმის/სასახლის (ორი). ეშიკაღასბაში როგორც ტერმინი XVII ს-ში როსტომ მეფემ შემოიღო. ექვემდებარებოდნენ: ბოქაულთუხუცესი, ბოქაული, სოიბათიასაული, ყორიასაული, იასაული, მემანდარი, ყაფიჩი. ძირითადად სასახლის მოხელეებად ითვლებოდნენ, თუმცა ტერიტორიულ-ადმინისტრაციულ მოხელეებადაც (კახეთის, ქართლის) იყვნენ. ყველა სახის ეშიკაღასბაში საპოლიციო აპარატის მოხელეები არიან.
4. ღალა (არაბ. ღალალ) - პურეულის, ყანის მოსავლის ნაწილის გადასახადი მიწის სარგებლობისთვის მიწათმფლობელისათვის.
